O ile fotografowanie przy dobrych warunkach oświetleniowych i małych wartościach ogniskowej nie sprawia zazwyczaj większych problemów, pojawiają się one w przypadku zdjęć makro, dużych zbliżeń i zdjęć nocnych.
Podstawowym problemem jest tak zwane rozmycie, czyli brak ostrości zdjęcia, wywołany drganiami ręki podczas długich czasów naświetlania, bądź dużych powiększeń/zbliżeń.
Aby zapobiec tego typu problemom producenci aparatów fotograficznych opracowali technologię stablilizacji obrazu, która zapobiega rozmyciom i poruszeniom na zdjęciach.
Każdy z wiodących producentów opracował własną technologię stabilizacji, i nazwał ją swoją nazwą, ale w praktyce wszystkie opierają się na zasadzie zastosowania żyroskopów które kompensują drgania aparatu. Można wyróżnić dwa rodzaje rozwiązań zastosowanych przy stabilizacji obrazu:
1. Stabilizacja matrycy
2. Stabilizacja w obiektywie
Omówimy obie z nich:
Stabilizacja matrycy – to system polegający na poruszaniu matrycy aparatu w taki sposób aby kompensowała drgania korpusu z obiektywem. W uproszczeniu oznacza to, że jeśli detektor ruchu wykryje poruszenie aparatu w dół, spowoduje przesunięcie się matrycy w górę – co w efekcie zapobiega powstaniu rozmycia na zdjęciu. Technologię tą opracowała firma MINOLTA, jej nazwa to AntiShake. Poniższe zdjęcie przedstawia moduł żyroskopów z zamontowaną w środku matrycą:
źródło: www.dpreview.com
MINOLTA uzyskała nagrodę "Fotograficznej innowacji roku 2004-2005 w Europie" organizacji EISA, za zastosowanie technologii AntiShake w aparatach DiMAGE A1, A2 oraz Z3. Według specyfikacji MINOLTY, zastosowanie AntiShake umożliwia wydłużenie czasu ekspozycji do trzech kroków. Na przykład jeśli zdjęcie wymaga zastosowania 1/1000s, jesteśmy w stanie wykonać poprawne zdjęcie używając czasu 1/125s (czyli 8 razy dłuższego) przy włączonym AntiShake.
Zaletą zastosowania systemu stabilizacji matrycy jest fakt, że nie wymagane są specjalne obiektywy, system pracuje z każdym modelem pasującym do aparatu. Obecnie, po przejęciu technologii AntiShake przez SONY, posiada ona nazwę Super Steady Shot.
Stabilizacja w obiektywie – polega na przeniesieniu systemu czujników ruchu i żyroskopów do obiektywu. W tym przypadku ruchy „korygujące” wykonuje zespół szkieł w obiektywie. Technologię tą wykorzystują m.in. firmy Canon, Nikon, Panasonic.
źródło: NIKON
Poniższy rysunek ilustruje zasadę kompensacji drgań:
Zastosowanie korekcji w obiektywie ma swoje zalety i wady. Zaletą jest fakt, że dla każdego z obiektywów mechanizm projektowany i dostrajany jest oddzielnie.
źródło: NIKON
Wadą jest fakt, że system stabilizacji obrazu nie jest dostępny dla każdego obiektywu, i podnosi koszty zakupów.
Stabilizacja obrazu w praktyce – czyli kilka zdjęć wykonanych z włączonym i wyłączonym systemem AntiShake. Model aparatu MINOLTA 5D.
Fotografowania z dużym ZOOM-em [czas: 1/5 sek; przesłona: 4,5; ogniskowa 150mm]
bez AntiShake |
z AntiShake |
Fotografowanie MAKRO [czas: 1/20 sek; przesłona: 5,6; ogniskowa 90mm]
bez AntiShake |
z AntiShake |
Fotografowanie nocą [czas: 1 sek; przesłona: 3,5; ogniskowa 27mm]
bez AntiShake |
z AntiShake |
Z powyższych fotografii wynika, że system stabilizacji działa, natomiast nawet w przypadku jego użycia należy dołożyć wszelkich starań by aparat trzymany był stabilnie i nie wykonywać gwałtownych ruchów aparatem.
Paweł Kasprzyk www.kcpr.pl